Spelen met niks

Ze vinden die emmertjes zo leuk!’ Zeker maar misschien is het leuk om een keer zonder emmertjes het bos in te gaan. Zullen we kijken wat ze dan gaan doen?

Kinderopvang de Wipneus van Montris Kinderopvang in Huizen is gezegend met een toplocatie midden in het bos. Meteen buiten het hek begint een eindeloos avontuur. Zeker voor de jongste peuters, die vandaag mee naar buiten mochten. Voor een training on the job nam ik een groep leidsters mee naar buiten met twaalf jongste peuters. De leidsters wisten niet zo zeker of ook de een- en tweejarigen het leuk zouden vinden in het bos. En dat zouden we eens goed gaan observeren.

Ons uitstapje had als thema ‘holletjes’ en ‘huisjes’ voor dieren. Maar als de peuters daar niet aan mee wilden doen, was dat uitstekend. En we hadden alle tijd! In het begin hadden de peuters dus niks in hun handen en dat pakte meteen leuk uit. Geniet mee van onze observaties.

We begonnen te lopen door het bos. De peuters waren voorzichtig . Ze letten heel goed op wat de leiding doet. Ze bleven dichtbij, liefst met handje vast. Best spannend zo’n bos!

Vrij spel
Bij de eerste stop – bij muizenholletjes, molshopen, boomstronken met paddenstoelen – gingen sommige peuters meedoen met de leidster. Maar andere peuters vermaakten zich prima met andere dingen.

Een meisje had een paddenstoel ontdekt. Ze was wel vijf minuten bezig met het ontdekken van een paddenstoel. Ze raakte hem voorzichtig aan, merkte hoe zacht de paddenstoel was, dat de paddenstoel kon buigen. Het was een sterke paddenstoel. Hij brak niet af. Een van de leidsters moest zichzelf erg bedwingen om er niks van te zeggen.

Hoe langer ze op een plek bleven, hoe vrijer de peuters werden in hun gedrag. Er waren heuveltjes, er was zand, bomen, losse takken en heel veel herfstbladeren. En het was ook nog heerlijk weer. Hoe minder we aanboden, hoe meer de kinderen gingen spelen – ook met elkaar. Dat is best bijzonder voor 1 en 2 jarigen. Gierend van het lachen rolden ze door de blaadjes, beklommen ze een heuvel en renden er weer af. Anderen zaten gewoon rustig in hun kuil met een tak en een paar gevonden eikels. Ze hadden niks nodig om zich te vermaken. Dit had nog even kunnen duren…

Emmertjes
Maar toen kwam een leidster op het idee om de emmertjes te geven. De peuters kwamen snel een emmertje halen en het spel veranderde met de seconde. Waren ze eerst met elkaar bezig…, lachten ze, renden ze en rolden ze, toen de emmertjes werden geïntroduceerd, viel het spel stil. In hun eentje gingen ze zand en eikeltjes in hun emmer doen, er weer uitgooien, er weer in doen enzovoorts. Er werd niet meer gepraat, maar ze waren heel gefocust en geconcentreerd bezig.

Dino’s en taal
Daarna gaven we ze ook nog dierenspeelgoed. Hierdoor gingen de kinderen meteen praten. Ze probeerden echt de woorden te vinden voor wat ze aan het doen waren. Voor de dino’s, voor het zand, voor de krokodil enzovoorts.

De kinderen gingen weer wat meer met elkaar spelen. Maar wel minder met de elementen uit de natuur, meer met het speelgoed.

Keuzes maken
Wil je jonge peuters echt plezierig kennis laten maken met de natuur, kies dan eens voor helemaal geen materiaal. Alles wat de kinderen in hun hand hebben, beperkt de kinderen. ‘Ik moet kennelijk met dit emmertje spelen’, lijken de peuters te denken. Met een emmertje in je hand, klimt het ook niet zo makkelijk. En het zit lelijk in de weg bij het rollen in de blaadjes.

Wij merkten dat jonge peuters meeste met de natuur en met elkaar spelen als:

Je langer op een plek blijft en de peuters zo vrij mogelijk laat.
Je ze niks in hun handen geeft.
Je ze zo weinig mogelijk regels oplegt.
Je af en toe (maar niet te vaak) positief reageert op wat de peuter aan het doen is.
Je sommige – meer terughoudende peuters – voorzichtig stimuleert, maar ook de tijd geeft.
Ga dus echt het bos in, liefst van het pad af. Op een prettige plek met zand, gras, boomstronken, heuveltjes en laat ze vrij. Zorg dat je de tocht niet te lang maakt. Zorg dat ze comfortabel gekleed zijn – het niet koud krijgen of nat worden – en accepteer uiteraard dat elke boom een wc is, mocht dat nodig zijn.

We wensen jullie veel plezier bij jullie eigen avonturen!